مننژیت یکی از مشکلاتی است که منجر به التهاب یا تورم غشاهای نازک مغز و نخاع می‌شود. این غشاها مننژ نام دارند که تورم و التهاب آن‌ها به عنوان یکی از شایع‌ترین مشکلات بین کودکان و نوزادان به حساب می‌آید. این بیماری در شرایط تشدید ممکن است باعث بروز عوارض جدی شود اما با اقدام سریع می‌توان جلوی عوارض و مشکلات بعدی را به راحتی گرفت. در این مطلب قصد داریم تا شما را با علائم مننژیت کودکان آشنا کنیم و روش‌های تشخیص آن را خدمتتان معرفی کنیم.
- کرج‌بیبی یکی از مجموعه‌های فعال در حوزه درمان بیماری‌های کودکان و نوزادان است. در صورتی که به دستگاه‌های زردی نوزاد نیاز داشته باشید، هم اکنون می‌توانید با متخصصان کرج‌بیبی تماس حاصل فرمایید تا شما را راهنمایی کنند.
مننژیت در کودکان چیست؟
مننژ به بخش‌هایی از مغز و نخاع گفته می‌شود که غشاهایی نازک هستند و امکان التهاب و تورم آن‌ها در زمان‌های مختلف وجود دارد. به این صورت، فرد عوارضی را در بدن خود مشاهده خواهد کرد و شاید در آینده این عوارض تشدید شوند. بنابراین، برای درمان بیماری لازم است تا والدین به سرعت اقدام کنند و با مشاهده علائم مننژیت کودکان و نوزادان، با یک پزشک متخصص صحبت کنند.
عامل مننژیت کودکان
عامل مهم مننژیت کودکان و نوزادان در بیشتر موارد عفونت‌هایی است که در اثر باکتری یا ویروس به وجود می‌آیند. به این صورت، این عفونت‌ها ممکن است به مایع مغزی نخاعی نفوذ کرده و در نهایت منجر به مشکلاتی در ناحیه نخاع یا مغز انسان شوند.
بهتر است به این نکته اشاره کنیم که مننژیت در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند شایع است و در آن‌ها، بیشتر مننژیت منشا قارچی یا انگلی نیز دیده می‌شود.
ویروس‌های مختلفی می‌توانند باعث بروز مننژیت در افراد خردسال شوند که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به ویروس فلج اطفال، آنفولانزا و ویروس اوریون اشاره کرد.
علائم مننژیت کودکان
علائم مختلفی وجود دارند که با مشاهده آن می‌توان به وجود مننژیت شک کرد. البته، برای تشخیص صحیح و کامل بیماری نیاز است تا آزمایش‌های دقیق و کاملی انجام بگیرد تا بتوان از وجود بیماری مطمئن بود. توجه به این نکته نیز حائز اهمیت است که علائم مننژیت کودکان ممکن است به صورت آنی ظاهر شوند. در بعضی افراد نیز این علائم به صورت تدریجی خود را نشان می‌دهند. بهترین راه تشخیص بیماری کمک گرفتن از یک متخصص مغز و اعصاب است.
علایم مننژیت کودکان به صورت کلی شامل موارد زیر است:
- تحریک پذیری
- تب
- تغذیه نامناسب
- خواب زیاد
- گریه‌های زیاد
- گریه بدون قطعی
- تغییر زیاد خلق و خو
- تشنج
- استفراغ
- نقاط برآمده روی سر
- بثورات لکه دار
در کودکان و نوزادان زیر یک سال، ممکن است مننژیت خود را با علائم زیر نشان دهد:
- گردن درد
- سردرد
- کمر درد
- تب
- گیجی
- تحریک پذیری
- امتناع از خوردن
- کاهش سطح هوشیاری
- تشنج
- تهوع و استفراغ
- چشم حساس
- سفتی گردن
- بثورات لکه دار
- خواب آلودگی
- سایر علائم که در صورت عفونت مشاهده می‌شوند.
مننژیت کودکان چگونه تشخیص داده می‌شود؟
برای تشخیص صحیح و به موقع مننژیت کودکان بهتر است در اولین فرصت به یک بخش درمانی مراجعه کنید. دکتر مننژیت که در اکثرا موارد متخصص مغز و اعصاب است، تجربه بالایی در تشخیص و درمان چنین بیماری‌هایی دارد و در زمانی کوتاه و با آزمایش‌های مورد نیاز مشکل را تشخیص خواهد داد.
در ابتدای کار نیاز است تا یک معاینه کامل و بی نقص از فرد انجام پذیرد. در نهایت، درمان‌های مطمئن و دارویی روی کودک یا نوزاد شروع خواهد شد. برای تشخیص مننژیت کودکان، آزمایش‌هایی وجود دارند که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:
- آزمایش‌های خون برای مننژیت: برای تشخیص بیماری مننژیت نیز آزمایش‌های خونی وجود دارد که به تشخیص بهتر عفونت‌ها کمک خواهد کرد. البته، تنها آزمایش خون برای تشخیص کافی نیست و این روش به عنوان تکمیل کننده سایر روش‌ها و علائم مننژیت کودکان مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- پونکسیون کمری: پونکسیون کمری به عنوان یکی از اصلی‌ترین آزمایش‌های تشخیص مننژیت شناخته می‌شود که در آن یک سوزن باید در قسمت تحتانی کمر وارد شود. در این روش، مقداری از مایع نخاعی برداشته خواهد شد که در مرحله بعدی نیاز است تا آزمایش‌هایی روی آن انجام شود. پونکسیون کمری نتیجه مطمئنی می‌دهد و از آن در زمانی کوتاه می‌توان برای تشخیص بیماری مننژیت کودکان و نوزادان استفاده کرد.
- تصویر برداری: تصویر برداری با استفاده از روش‌های سی تی اسکن یا ام آر آی از جمله روش‌هایی است که برای تشخیص بیماری می‌توان از آن استفاده کرد. با بررسی تصاویر مغزی، اطلاعات خوبی در اختیار پزشک قرار خواهد گرفت تا بتوانند به صورت مطمئنی مشکل را تشخیص داده و روش درمانی را برای رفع مشکل پیشنهاد دهند.
- تست‌های اضافی: برای تشخیص مننژیتی که ناشی از عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی است نیز می‌توان از روش‌های اضافی استفاده کرد. سواب بینی یا گلو یا رکتوم برای این منظور استفاده خواهد شد و با استفاده از این روش‌ها پزشک مطمئن خواهد شد که یک عفونت ویروسی یا باکتریایی در فرد وجود دارد.
درمان مننژیت در کودکان
درمان زمانی شروع خواهد شد که نوع بیماری و منشا آن به صورت کامل و دقیق تشخیص داده شده است. درمان نیز وابسته به سلامت عمومی و نوع بیماری است. در ادامه با چند درمان این بیماری آشنا می‌شویم که در صورت مشاهده علائم مننژیت کودکان توسط پزشک شروع خواهد شد:
- مننژیت باکتریایی: در مننژیتی که منشا آن باکتریایی است، از آنتی بیوتیک استفاده خواهد شد که به احتمال زیاد داخل وریدی است. این آنتی بیوتیک‌ها باعث از بین بردن عامل باکتریایی می‌شوند تا تورم و التهاب ناشی از مننژیت به صورت قابل توجهی کاهش پیدا کند.
- مننژیت ویروسی: اگر علائم مننژیت کودکان عامل ویروسی را نشان می‌دهد، نیاز است تا زمان برای درمان صرف شود. این به دلیل آن است که دارویی برای درمان ویروس‌های مننژیت وجود ندارد و برای بهبود بیمار تنها باید زمان بگذرد تا بتوان آثار بهبود را مشاهده کرد. در بعضی از موارد که مشکل تشدید شده است، ممکن است نیاز به بستری شدن در بیمارستان احساس شود.
- مننژیت قارچی: در بعضی از مواقع بیماری به دلیل وجود قارچ است. در این حالت، برای درمان و رفع علائم مننژیت می‌توان از داروهای ضد قارچ استفاده کرد.
درمان مننژیت در طب سنتی
طب سنتی برای رفع علائم مننژیت کودکان و نوزادان روش‌هایی را ارائه می‌دهد. برای مثال، مصرف شلغم و آب شلغم از جمله این درمان‌ها است که روی از بین بردن عفونت‌ها تاثیر بالایی دارد.
پیشگیری از مننژیت در کودکان
برای پیشگیری از بیماری مننژیت واکسن‌هایی وجود دارد که بهتر است در زمان مناسب تزریق شوند. این واکسن‌ها کودکان و نوزادان را در برابر 5 باکتری عامل مننژیت محافظت خواهند کرد.
سوالات متداول در مورد مننژیت کودکان
بیماری مننژیت در کودکان چیست؟
- بیماری مننژیت به التهاب و تورم غشای مغزی گفته می‌شود که ممکن است باعث بروز عوارض شدیدی در کودک شود. این بیماری می‌تواند منشا ویروسی، باکتریایی و قارچی داشته باشد که برای درمان آن روش‌های مطمئنی وجود دارد.
چه مدت طول می‌کشد تا کودک از مننژیت بهبود یابد؟
- مننژیت پس از طی شدن 7 تا 10 روز بهبود خواهد یافت و این در حالتی است که شما اقدامات لازم را انجام دهید. در صورتی که مشکل تشدید شود، بهتر است به سرعت به یک بخش درمانی مراجعه کنید تا مشکل به دقت بررسی شود.
علائم مننژیت در کودکان چیست؟
- علائم مختلفی وجود دارند که نشان می‌دهند فرد دچار این بیماری شده است. این علائم از فردی به فرد دیگر ممکن است متفاوت باشد اما در حالت کلی تب، استفراغ و سردرد از جمله مهم‌ترین علائم مننژیت کودکان هستند.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورتی که علائم مننژیت کودکان و نوزادان با تب شدید و گریه‌های بدون قطعی همراه است، بهتر است اصلا زمان را از دست ندهید و به یک بخش درمانی مراجعه کنید. با مراجعه به پزشک مشکل با دقت بیشتری بررسی خواهد شد و بر اساس آن روش درمانی بهینه در اختیار فرد قرار خواهد گرفت. بهترین کار برای پیشگیری از چنین مشکلاتی دریافت واکسن مننژیت در زمان مناسب است.
