امروزه زردی نوزاد به یکی از دغدغه‌های اصلی والدین تبدیل شده است. نوزادان ممکن است از بدو تولد با زردی مواجه شوند و بنابراین مادران باید اقداماتی پیشگیرانه انجام دهند تا این مشکل را به حداقل برسانند. در مقاله راه های پیشگیری از زردی نوزادان، به روش‌های پیشگیری از زردی نوزادان به طور کامل پرداخته شده است.
چگونه می‌توان از زردی نوزادان پیشگیری کرد؟
با ورود یک نوزاد به خانواده، خوشحالی و شادی والدین به نگرانی‌هایی از جمله احتمال ابتلای نوزاد به زردی تبدیل می‌شود. زردی نوزاد یکی از مشکلات رایج است که می‌تواند برای والدین و خود نوزاد مشکلاتی ایجاد کند. بسیاری از نوزادان پس از تولد دچار زردی می‌شوند و والدین برای درمان این مشکل باید تلاش‌های زیادی انجام دهند. این نگرانی‌ها به‌ویژه برای مادران تازه‌زا دوچندان است.
زمانی که از زردی نوزاد صحبت می‌کنیم، به معنای تغییر رنگ پوست، مخاط‌ها و سفیدی چشم‌های او به زرد است. این تغییر رنگ ناشی از انباشته شدن ماده‌ای به نام بیلی‌روبین در پوست و مخاط بدن نوزادان می‌باشد. یکی از مؤثرترین روش‌های پیشگیری از زردی نوزاد، انجام تصفیه خون و پاک‌سازی کبد مادر در دوران بارداری است. با این کار، نه تنها احتمال بروز زردی در نوزاد به حداقل می‌رسد، بلکه این امر بر زیبایی نوزاد نیز تأثیرگذار است.
در حال حاضر، به نظر می‌رسد که بسیاری از نوزادان به درجاتی از زردی دچار هستند. عوامل اصلی ابتلا به زردی شامل موارد زیر است: ضعف کبد نوزادان نسبت به نسل‌های گذشته، مصرف غذاهای نامناسب و داروهای شیمیایی توسط مادر در دوران بارداری که می‌تواند به ضعف کبد جنین و تشدید زردی منجر شود، زایمان با عمل سزارین و همچنین برخی معتقدند که تزریق واکسن هپاتیت در هنگام تولد نوزاد می‌تواند یکی از دلایل اصلی بروز زردی باشد.
اگرچه زردی نوزاد می‌تواند نگرانی بزرگی برای والدین باشد، اما درمان آن به گونه‌ای است که اکثر والدین قادرند در خانه این مشکل را مدیریت کنند. افزایش سطح بیلی‌روبین در خون نوزاد باعث ایجاد رنگدانه‌های زرد در پوست و سفیدی چشم او می‌شود. هرچند زردی نوزادان بسیار شایع است و در بسیاری از موارد قابل درمان بوده و آسیبی به کودک وارد نمی‌کند، بیلی‌روبین که رنگدانه زرد رنگی است، به طور طبیعی از تجزیه گلبول‌های قرمز تولید شده و در کبد پردازش و از طریق ادرار و مدفوع دفع می‌شود.
از آنجا که کبد نوزادان معمولاً در آغاز تولد به طور کامل بالغ نیست، پردازش بیلی‌روبین ممکن است چند ساعت تا چند روز طول بکشد. در این مدت، زردی نوزاد ظاهر می‌شود و تا زمانی که کبد به فرآیند پردازش بیلی‌روبین به درستی آغاز نکند، این زردی در بدن نوزاد باقی می‌ماند. وقتی کبد به تدریج به عملکرد طبیعی خود برگردد، زردی نیز کاهش می‌یابد و نوزاد به حالت طبیعی خود بازمی‌گردد. در برخی نوزادان، زردی ممکن است خفیف و زودگذر باشد، اما در دیگران، درمان آن ممکن است به یک روند طولانی‌مدت نیاز داشته باشد.
متخصصان بر این باورند که نوزادانی که زودتر از هفته 37 بارداری به دنیا می‌آیند، بیشتر در معرض ابتلا به زردی قرار دارند. همچنین، نوزادانی که به درستی تغذیه نشده و کبد آنها به طور کامل تکامل نیافته است، ممکن است قادر به پردازش بیلی‌روبین به طور طبیعی نباشند و در نتیجه، دچار زردی شوند. دیگر عوامل مؤثر شامل کمبود آنزیم، عفونت‌ها، یا آسیب‌های داخلی و کبودی‌های ناشی از زایمان هستند که می‌توانند به مشکلات کبدی و ناهنجاری‌های ناشی از ضربه منجر شوند.
برای کاهش زردی نوزاد، مادران باید از مصرف غذاهای با طبع گرم خودداری کنند و روزانه سه استکان عرق کاسنی و شاهتره را به نسبت مساوی مخلوط کرده و بنوشند. همچنین، برای پیشگیری از بروز زردی در نوزاد، توصیه می‌شود که مادران در ماه‌های پایانی بارداری از مصرف شیرینی‌ها، غذاهای پرچرب، سرخ‌شده، پرادویه و مواد نشاسته‌ای اجتناب کنند.
جلوگیری از ابتلای نوزاد به زردی
برای جلوگیری از ابتلای نوزاد به زردی، مادران باید به تغذیه مداوم نوزاد با شیر خود توجه ویژه‌ای داشته باشند. تحقیقات نشان داده است که نوزادانی که از ابتدای تولد کمتر از شیر مادر استفاده می‌کنند، بیشتر در معرض زردی قرار دارند. همچنین، باید از پوشاندن لباس‌های زرد به نوزاد خودداری کرد، زیرا این رنگ می‌تواند در تشدید زردی تأثیرگذار باشد.
یکی از روش‌های علمی و مؤثر برای پیشگیری از زردی نوزاد، استفاده از دستگاه‌های فتوتراپی است که با تکنولوژی پیشرفته‌ای طراحی شده‌اند. والدین باید توجه داشته باشند که اگر شدت زردی نوزاد زیاد باشد و سطح بیلی‌روبین به سرعت افزایش پیدا کند، حتماً باید به پزشک مراجعه کنند. عدم درمان به موقع می‌تواند منجر به عوارض جدی مانند مشکلات مغزی، اختلالات حرکتی و فلج مغزی شود.
اگرچه جلوگیری کامل از زردی نوزاد ممکن است غیرممکن باشد، مادران می‌توانند با انجام اقدامات پیشگیرانه در دوران بارداری و شیردهی به کاهش میزان زردی کمک کنند. یکی از این اقدامات، تحت نظر بودن با یک متخصص زنان و انجام منظم آزمایش‌های خون است تا در صورت بروز مشکلات، اقدامات لازم به موقع انجام شود. همچنین، توجه به کمبود آنزیم‌های ژنتیکی، مانند گلوکز-6-فسفات دهیدروژناز، اهمیت زیادی دارد. تشخیص به موقع این کمبودها و درمان آنها با روش‌های دارو درمانی می‌تواند به پیشگیری از زردی کمک کند.
برای پیشگیری از زردی نوزاد، یکی از کلیدی‌ترین اقدامات این است که مادر در دوران بارداری از تغذیه مناسب و متنوع بهره‌برداری کند تا شرایط رشد و توسعه جنین بهینه شود و خطر تولد زودرس کاهش یابد. تغذیه صحیح می‌تواند از بروز مشکلات مختلف برای مادر و جنین در طول و پس از بارداری جلوگیری کند. به‌ویژه، مصرف غذاهای پرچرب، سرخ‌شده، نشاسته‌ای و ادویه‌دار باید محدود شده و به جای آن، از مکمل‌هایی مانند شیر، عرق کاسنی، خرما و سایر مواد مغذی استفاده شود.
گاهی اوقات، زردی نوزاد ناشی از عدم تطابق خون مادر و جنین است که به آن زردی پرخطر می‌گویند. در چنین مواردی، خون مادر و جنین با هم سازگاری ندارد و برای پیشگیری از این نوع زردی، مادر باید تحت نظر پزشک متخصص باشد. انجام آزمایش‌های لازم برای شناسایی ناسازگاری‌های خونی ضروری است. در صورتی که این نوع زردی شناسایی شود، استفاده از آمپول روگام در بارداری‌های بعدی توصیه می‌شود تا از بروز زردی مشابه در نوزادهای آینده جلوگیری گردد.
در نهایت، لازم به ذکر است که زردی به معنای یک بیماری خاص نیست، بلکه نوعی اختلال کبدی است که با علائمی همچون تغییر رنگ پوست، زرد شدن سفیدی چشم و تغییر رنگ ادرار به زرد پررنگ یا حتی قهوه‌ای بروز می‌کند. این اختلال ناشی از افزایش میزان بیلی‌روبین در خون است و در صورت عدم کنترل، می‌تواند به مشکلات جدی‌تری از جمله بیماری‌های کبدی و مغزی منجر شود.
